bien

bien 1, n.


1. (possession, biens) āge (f. ōn) ♦ āgen/ǣgen (nt.), got. aigin (nt. a), v.n. eign (f.) ♦ āg(e)nung (f. ō) > a.m. owning ♦ ār (f. ō), āre (f. ōn), v.n. æra, v.h.a. ēra > all.m. Ehre, v.s. ēra, v.fr. ēre ♦ ǣht/ēaht, got. aihts, v.n. átt, v.h.a. ēht {f. i} ♦ feorm/fiorm/fyrm/færm (f. ō) ♦ (ge)feoh/feah/fioh/fēa (nt. a) > a.m. fee, got. faihu (nt. u), v.n. fé (nt. a), v.h.a. fihu (nt. u) > all.m. Vieh, v.s. fehu/feho (nt. u), v.fr. fia ♦ (ge)strēon/(ge)strīon (nt. a), v.h.a. gistriuni, v.s. gistriuni ♦ gōd > a.m. good, v.n. gott, v.h.a. guot > all.m. Gut {nt. a} ♦ hæfen (f.), v.h.a. haba > all.m. Habe ♦ i(e)rfe/yrfe/erfe/ærfe (nt. ja), got. arbi (nt. ja), v.n. arfr (m.), v.h.a. erbi/arbi (nt. ja) > all.m. Erbe, v.s. erƀi (nt. ja), v.fr. erve (nt. ja) ♦ sceatt, v.n. skattr, v.h.a. skaz > all.m. Schatz {m. a}, v.s. skatt, v.fr. skett ♦ þing (nt. a) > a.m. thing, v.n. þing (nt.), v.h.a. thing (nt. a) > all.m. Ding, v.s. thing, v.fr. thing (nt. a).
bien commun
folcriht (nt. a) ♦ gemāna (m. an), got. gamainei (f. īn), v.h.a. gimeinī (f. īn). bien hypothéqué forweddod feoh (nt. a). bien mal acquis gestrod/gestrud (nt.) ♦ unrihtgestrod (nt.) ♦ wōhgestrēon (nt. a). bien séculier woruldār/weoroldār, v.h.a. weraltēra {f. ō}.


b. biens acquis
begeat (m.). biens domestiques botlgestrēon/boldgestrēon (nt. a) ♦ faru (f. ō) > a.m. fare, v.h.a. fuora, v.fr. fare/fera/fer(e) (f.) ♦ flettgesteald (nt.) ♦ inēddisc/inīdisc (m. ou nt.) ♦ ingesteald (nt.) ♦ innefeoh (nt. a) ♦ innierfe/innirfe/innerfe (nt.) ♦ inorf (nt. a) ♦ ȳddisc/īdisc (m. ou nt.). biens hérités fæderæþelo (nt. indécl.) ♦ fædergestrēon (nt. a) ♦ i(e)rfe ← ♦ yrfeweardnes/i(e)rfeweardnes/erfeweardnes (f. jō). biens meubles ǣht ←. biens royaux cynedōm (m. a). biens temporels woruld/we(o)ruld/we(o)rold/worold/woreld/wiarald/wiaruld/wyrld (f. i) > a.m. world, v.n. verǫld, v.h.a. worold/weralt/wer(o)lt/welt (f. i) > all.m. Welt, v.s. werold, v.fr. warld/wrald. biens terrestres wor(u)ldǣht/weoroldǣht (f. i) ♦ woruldgōd/weoroldgōd (nt. a) ♦ woruldwilla/weoroldwilla (m. an). doter de biens (ge)gōdian (Vf2) ♦ gelendan (Vf1). riche de biens (terrestres) ǣhtspēdigǣhtwelig woruldspēdig/weoroldspēdig woruldwelig. riche en biens (PERSONNE) cēapēadigfeohstrang.


2. (avantage, bienfait, profit)
forþdǣd (f. i) ♦ framung/fre(o)mung/fromung (f. ō) ♦ fremsumnes (f. jō) ♦ fremu (f. i), v.h.a. fruma (f. ō) ♦ gehȳþelicnes/gehȳdelicnes (f. jō) ♦ getǣsnes (f. jō) ♦ gōd ← ♦ hȳþegung (f. ō) ♦ hȳþþ (f. i) ♦ hȳþþo notu (f. ō), v.fr. note ♦ nyt(lic)nes (f. jō) ♦ ongehȳþnes (f. jō) ♦ rǣd/rād/rēd (m. a), v.n. ráð (nt.), v.h.a. rāt (m. a), v.s. rād, v.fr. rēd ♦ þearf/þærf (f. ō), got. þarba (f. ō), v.n. þǫrf (f.), v.h.a. darba (f. ō), v.s. tharf, v.fr. therve.
bien public/bien de tous
folcrǣd/folcrēd (m. a). faire du bien (TRAITEMENT) helpan > a.m. help, got. hilpan, v.n. hjálpa, v.h.a. helfan > all.m. helfen {VF3}, v.s. helpan, v.fr. helpa(VF3). mener à bien þurhdōn (-mi) ♦ þurhdrēogan (VF2) ♦ þurhendian (Vf2) ♦ þurhtēon (VF2). non mené à bien unþurhtogen.


3. (vertu)
gōd ←.


4. (charité, bonne action)
gōd ←. faire le bien tō gōde (ge)dōn (-mi). personne qui fait le bien gōddō(e)nd (m. nd) ♦ gōdfremmend (m. nd) ♦ rihtfremmende rihtgefremedwelwyrcend (m. nd).


bien 2, adv.


1. (correctement, de la bonne façon) āgendlīce āriht, on riht > a.m. aright ♦ fæg(e)re/fegere, v.s. fagaro ♦ gelimplīce gesceaplīce gescirpendlīce/gescyrpendlīceon rihteonrihtlīce rihte > a.m. right, v.h.a. rehto, v.fr. riuhte ♦ te(o)la/t(e)ala/tila/telo/tiolowel > a.m. well, got. waila, v.n. vel, v.h.a. wela/wola > all.m. wohl, v.s. wel, v.fr. wel.
parfaitement bien/tout à fait bien/très bien
eall telaforwel. pas bien unte(o)la/unt(e)ala. trop bien tō wel. très bien (EXPLICATION) forgeare fulgear(w)e/fulgerefull georne.


2. (vraiment, véritablement)
fǣle.


3. (à l’aise) être bien ensemble
geþwǣrlǣcan (Vf1).


4. bien !
, interj. is þæt lā welte(o)la ←. eh bien ! ono hwæt, got. an ƕa.


5. bien que
, loc. conj. swā swā þēahmid þȳþē(a)h/þāh/þǣh > a.m. though, got. þau, v.n. þó, v.h.a. thoh/d(h)oh > all.m. doch, v.s. thoh, v.fr. thach ♦ þonne/þanne/þænne > a.m. then, v.h.a. danne > all.m. dann. bien que…toutefois þēah (þe)…hwæþere.