dieu

dieu, n.


1. god (m. a) > a.m. god, got. guþ (m. a), v.n. goð (nt.), v.h.a. got (m. a) > all.m. Gott, v.s. god, v.fr. god ♦ miht/m(e)aht/m(i)eht/mæht > a.m. might, got. mahts, v.h.a. maht > all.m. Macht {f. i}, v.s. maht, v.fr. macht/mecht. dieu de l’enfer dēaþgod (m. a) ♦ hel(le)god (nt.), v.h.a. hellagot. dieu du vin (Bacchus) wīnes god (m. a). dieu nordique ōs (m. a), v.n. áss (m.). dieu païen gi(e)ld/geld/gyld/geold (nt. a), got. gild (nt. a ?), v.n. gildi/gjald (nt.), v.h.a. gelt (nt. a) > all.m. Gelt, v.s. geld (nt.), v.fr. jeld (nt.). dieux d’en haut ūpgodu (nt. pl. a). dieux domestiques cofgodas (m. pl. a).


2.
Dieu.a. god ←. de Dieu dryhtenlic/drihtenlic dryhtlic/drihtlic godcundlic, v.h.a. gotkundlīh.


b. (TITRES DIVERS) Berger/Pasteur
hi(e)rde/he(o)rde/hyrde/hiorde > a.m. herd, got. hairdeis, v.n. hirðir, v.h.a. hirti > all.m. Hirt, v.s. hirdi/herdi {m. ja}. Celui qui donne la vie feorhgi(e)fa (m. an). Créateur frumsceppend (m. nd) ♦ (ge)scieppend/(ge)scyppend (m. nd) ♦ me(o)tod/me(o)tud (m. a) ♦ ordfruma (m. an), v.h.a. ortfrumo, v.s. ordfrumo ♦ settend (m. nd) ♦ wyrcend (m. nd) ♦ wyrhta/weorhta/wryhta (m. an) > a.m. wright, got. waurstwja (m. jan), v.h.a. wurhto (m.), v.s. wurhtio, v.fr. wrichta. Créateur de la lumière lēohtsāwend (m. nd). Créateur du Verbe wordcennend (m. nd). Dieu de gloire wuldorgod (nt. a). Dieu de tous les dieux ealra godena god (m. a). Dieu des dieux god godana (m. a). Dieu le père godfæder (m. a) > a.m. godfather, v.s. godfader. Donateur de tous les biens wilgi(e)fa/wilgeofa (m. an). Empereur suprême hēahcāsere (m. ja). Éternel ēca. Gardien des cieux heofonweard (m. a), v.s. heƀanward. Gloire þrym(m)/þremm/þrim (m. i) ♦ wuldor/wuldur/wulder (nt. a). Gloire de tous les rois ealra cyninga þrym (m. i). Gloire de toutes les gloires ealra þrymma þrym (m. i). Gloire royale cyningwuldor (nt. a). Guide lāt(t)ēow/lādtēow/lǣdtēow/lādþēow/lāþ(þ)ēow/lātuw (m. wa) ♦ reccend (m. nd). Honoré ārwesa. Illuminateur geondlīhtend (m. nd) ♦ inlīhtend (m. nd) ♦ onlīhtend (m. nd). Inspirateur blāwend (m. nd). Juge dēma/doema/dǣma (m. an), v.h.a. tuomo (m.) ♦ dēmend (m. nd) ♦ dēmere (m. ja). Juge au dernier jour/Juge victorieux sigedēma (m. an). Juge suprême hēahdēma (m. an). Juge céleste heofondēma (m. an). Maître des cieux heofonhæbbend (m. nd). Majesté þrym(m) ←. Mesureur metend (m. nd). Patriarche hēahfæder, v.h.a. hōhfater {m. r}. Père fæder/fadur/feder > a.m. father, got. fadar, v.n. faðir, v.h.a. fater > all.m. Vater, v.s. fader/fadar, v.fr. feder/fader {m. r}. Père glorieux wuldorfæder (m. r). Possesseur āgend (m. nd). Prince æþeling/eþeling, v.h.a. ediling {m. a}, v.fr. etheling (m.). Prince de l’humanité brego mancynnes. Prince des anges brego engla. Prince des multitudes weoruda ealdor (m. a). Protecteur bienveillant winedryhten (m. a). Protecteur des guerriers wīgendra hlēo (m. wa). Protecteur des multitudes weoruda helm (m. a). Providence forescēawere (m. ja). Restaurateur ednīwigend (m. nd) ♦ (ge)edstaþeligend (m. nd). Roi cyning/cincg/cining/cyn(c)g/cyneg/cuning > a.m. king, v.n. konungr, v.h.a. cuning > all.m. König {m. a}, v.s. kuning/cunig (m.), v.fr. kini(n)g/kening/keneng/koning. Roi de gloire þrymcyning (m. a) ♦ þrȳþcyning (m. a) ♦ wuldorcyning (m. a) ♦ wundorcyning (m. a). Roi de toutes les nations/du monde þēodcyning (m. a), v.s. thiodkuning. Roi de vérité sōþcyning (m. a). Roi des cieux heofoncyning, v.h.a. himelchuning {m. a}, v.s. heƀankuning, himilkuning, v.fr. himelkining ♦ rodorcyning (m. a) ♦ sweg(e)lcyning (m. a). Roi des esprits gāstcyning (m. a). Roi suprême hēahcyning (m. a). Seigneur āgendfrēa/āgendfrēo/āgendfrīo/āgendfrīg(e)a (m. an) ♦ Dryht’/Driht’ dryhten/drihten (m. a), v.n. dróttinn (m.), v.h.a. truhtīn/drohtīn (m. a), v.s. drohtin, v.fr. drochten ♦ frēa/frī(ge)a (m. an), frēo (m. indécl.), got. frauja (m. jan), v.n. freyr (m. i), v.h.a. frō (m. an), v.s. frāho/frōho/frō(io) (m.) ♦ frēadrihten/frēadryhten/frēodryhten/frēodrihten (m. a) ♦ hēahhost hlāford/hlāfard/hlāfurd (m. a) > a.m. lord ♦ wealdend (m. nd), got. waldands (m. nd), v.n. valdandi (m. nd), v.h.a. waltant (m. a), v.s. waldand (m. nd). Seigneur glorieux þrym(m) ← ♦ þrymwealdend (m. nd). Seigneur des multitudes weoruda drihten (m. a). Seigneur dieu wealdendgod (m. a), v.s. waldandgod. Seigneur du monde worulddrihten/weorolddryhten (m. a). Seigneur tout-puissant frēa ælmihtig Seigneur victorieux sigedryhten (m. a), v.s. sigidrohtin. Source de gloire tīrfruma (m. a). Source de lumière lēohtfruma (m. an). Source de vie līffruma (m. an). Souverain oferwealdend (m. nd) ♦ onwealda/anw(e)alda (m. an), v.n. einwaldi (m.) ♦ reccend (m. nd) ♦ þēoden (m. a), got. þiudans (m. a), v.n. þjóðann (m.), v.s. thiodan. Souverain de la vie līffrēa (m. an). Souverain de toutes choses eallwealdend/alwealdend, got. allwaldands, v.n. allvaldandi {m. nd}. Souverain des cieux heofonwealdend (m. nd) ♦ Souverain glorieux þēoden þrymfæst (m. a). Souverain suprême hēahfrēa (m. an). Tout-Puissant ælmihtig eallwealda/ælwalda (m. an) ♦ eallwealdend/alwealdend, got. allwaldands, v.n. allvaldandi {m. nd} ♦ hēahmiht/hǣmæht (f. i). Très haut hēahgod (m. a).