intelligence

intelligence, n.


1. (entendement) (ge)mōd (nt. a) > a.m. mood, got. mōþs (m. a), v.n. móðr (m. a), v.h.a. muot (m. a et an) > all.m. Mut, v.s. mōd, v.fr. mōd ♦ gemynd/gemund/gemend (f. i) > a.m. mind, got. gamunds (f. i), v.h.a. gimunt (f.) ♦ gewitloca (m. an) ♦ (ge)witt (nt. ja) > a.m. wit, got. -witi (nt. ja), v.n. vit (nt.), v.h.a. (gi)wizzi (nt. ja) > all.m. Witz, v.s. wit, v.fr. wit ♦ heorte (f. ōn) > a.m. heart, got. hairtō (nt. an), v.n. hjarta (nt. an), v.h.a. herza (nt. an) > all.m. Herz, v.s. herta/herte (nt. an), v.fr. herte/hirte (f. ōn) ♦ hordgeþanc (m. a) ♦ hyge/hige (m. i), got. hugs (m.), hug (nt.), v.n. hugr (m. i), v.h.a. hugu (m. u), v.s. hugi, v.fr. hei (m. a) ♦ myne/mine, got. muns, v.n. munr {m. i} ♦ se(o)fa/siofa (m. an), v.n. sefi.

2. (QUALITÉ DE L’ESPRIT) andgi(e)t/andget/andgyt/on(d)git (nt. a) ♦ andgiete (f.) ♦ gearowita (m. an) ♦ gerādscipe (m. i) ♦ gewīsnes (f. jō) ♦ gewit(t) (nt. ja) > a.m. wit, v.h.a. giwizzi {nt. ja} ♦ glēawnes/glauwnes (f. jō) ♦ hygecræft (m. a) ♦ mōdcræft (m. a) ♦ rǣd/rād/rēd (m. a), v.n. ráð (nt.), v.h.a. rāt (m. a), v.s. rād, v.fr. rēd ♦ understanding (f. jō) > a.m. understanding ♦ wit(t)ignes (f. jō). dénué d’intelligence unglēaw/unglǣw. manque d’intelligence andgietlēast (f. ō) ♦ ungescēad (nt.) ♦ unglēawnes (f. jō) ♦ unglēawscipe (m. i) ♦ wītlēasnes (f. jō). qui a l’intelligence vive glē(a)w/glāw/glǣw (wa/wō), got. glaggw(u)s (u), v.n. gløggr (wa/wō), v.h.a. glāw, v.s. glau (wa/wō) ♦ scearpþancol.

3. (compréhension, discernement) andgi(e)t ← ♦ andgiete (f.) ♦ cȳþþ(u) (f. ō) > a.m. kith, got. kunþi (nt. ja), v.h.a. kundi (f.), v.fr. kethe/kede ♦ ongi(e)tenes (f. jō) ♦ tōcnāw(en)nes (f. jō). (génie) orþanc (m. a), v.h.a. urdank.