observer

observer, vt.


1. (remarquer, constater) becēpan (Vf1) ♦ bewar(e)nian (Vf2) ♦ beweardian (Vf2) ♦ (ge)gī(e)man/(ge)gēman/(ge)gȳman, got. gaumjan, v.n. geyma, v.h.a. goumen {Vf1}, v.s. gōmean ♦ (ge)hāwian (Vf2) ♦ hēdan/hȳdan > a.m. heed, v.h.a. huoten > all.m. hüten, v.s. hōdian ♦ me(a)rcian (Vf2) > a.m. mark, v.n. marka, v.h.a. marchōn (Vf2), v.s. markōn, v.fr. merkia ♦ scrīfan (VF1), v.n. skrifa (Vf2), v.h.a. scrīban (VF1) > all.m. schreiben, v.s. skrīƀan (VF1), v.fr. scrīva (VF1) ♦ sinnan (VF3) ♦ understandan > a.m. understand (VF6) ♦ weorþian/wurþian/wyrþian (Vf2), got. wairþōn (Vf2), v.n. virða (Vf1), v.h.a. werdōn (Vf2). faire observer à qq. (rappeler) (ge)mani(ge)an/(ge)monian, v.h.a. manōn > all.m. mahnen {Vf2}, v.s. manōn, v.fr. monia ♦ gemunan/gemynan/gemonan, got. (ga)munan, v.n. muna {perf. pr.} ♦ gemynegian (Vf2).


2.
(surveiller) begīman/begȳman (Vf1) ♦ behealdan (VF7) > a.m. behold ♦ bescēawian (Vf2) ♦ bewitian/beweotian (Vf2) ♦ cēpan (Vf1) > a.m. keep ♦ geondscēawian (Vf2) ♦ geondwlītan (VF1) ♦ gesēon > a.m. see, got. gasaiƕan {VF5} ♦ ofersēon, v.h.a. ubarsehan > all.m. übersehen {VF5} ♦ ymbwlātian/embwlātian (Vf2).


3.
(se conformer à, respecter) begīman ← ♦ forþhealdan (VF7) ♦ (ge)h(e)aldan/(ge)heoldan > a.m. hold, got. haldan, v.n. halda, v.h.a. haltan > all.m. halten, v.s. haldan, v.fr. halda {VF7} ♦ lōcian > a.m. look (Vf2). (LA LOI, LA PAIX, etc.) (ge)hlystan/(ge)hlistan/(ge)hlestan > a.m. list (Vf1) ♦ onhealdan (VF7). (UNE FÊTE) cēpan ← ♦ friþian/freoþian (Vf2), v.s. friđon, v.fr. frethia/frithia/ferdia ♦ (ge)frēolsian (Vf2) ♦ (ge)hālgian/(ge)hāligan (Vf2) > a.m. hallow, v.n. helga, v.h.a. heilagōn (Vf2) > all.m. heiligen, v.s. hēlagōn ♦ (ge)h(e)aldan ← ♦ (ge)wyrcan/(ge)wircan > a.m. work, got. gawaurkjan, v.n. yrkja, v.h.a. wurchen/wirken/wirkian > all.m. wirken, v.s. wirkian, v.fr. werka {Vf1}. observer un jeûne fæsten (ge)fæstan (Vf1) ♦ fæsten hēowan (Vf). ne pas observer (UNE LOI, etc.) forgǣgan/forgēgan (Vf).


4.
observer le silence ādumbian (Vf2) ♦ ætswīgan (Vf1) ♦ forswigian/forsweogian/fors(w)ugian/forsuwian/forsygian (Vf2).